Η World Athletics επιμένει ότι οι κανόνες της για τις διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου (DSD) θα παραμείνουν σε ισχύ, παρά το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR) διαπίστωσε ότι υπήρξαν διακρίσεις κατά της δύο φορές ολυμπιονίκης της Νότιας Αφρικής Caster Semenya.
Η Semenya κέρδισε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στα 800 μέτρα γυναικών στο Λονδίνο το 2012 και στο Ρίο το 2016, αλλά οι κανόνες που τέθηκαν σε ισχύ το 2019 που περιορίζουν τα επίπεδα τεστοστερόνης των αθλητών σε αγώνες γυναικών από 400 μέτρα έως το μίλι για αγωνιζόμενες με DSD, πράγμα που σήμαινε ότι θα έπρεπε να να πάρει φάρμακα που καταστέλλουν την τεστοστερόνη για να αγωνιστεί στο αγωνίσματα της.
Η 32χρονη έχει μια ιατρική πάθηση γνωστή ως υπερανδρογονισμός που σημαίνει ότι το σώμα της παράγει φυσικά υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από τις γυναίκες χωρίς την πάθηση.
Η Semenya είχε κάνει δύο ανεπιτυχείς νομικές προσπάθειες να ανατρέψει την απόφαση στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Δικαστήριο και στο Διαιτητικό Αθλητικό Δικαστήριο με έδρα τη Λωζάνη, το οποίο έκρινε το 2019 ότι οι κανόνες του Παγκόσμιου Στίβου ήταν απαραίτητοι για δίκαιο ανταγωνισμό.
Κατέθεσε προσφυγή στο ΕΔΑΔ τον Φεβρουάριο του 2021, αλλά δεν αγωνίστηκε στο Τόκιο 2020 έχοντας χάσει την πρόκριση για τα 5.000 μέτρα γυναικών.
Η Σεμένια επέστρεψε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Όρεγκον πέρυσι για πρώτη φορά μετά τον τρίτο παγκόσμιο τίτλο της στα 800 μέτρα το 2017, αλλά δεν κατάφερε να προκριθεί στα 5.000 μέτρα.
Με διαφορά τεσσάρων ψήφων κατά, το τμήμα των δικαστών του ΕΔΑΔ υπό την προεδρία του Πέρε Πάστορα Βιλανόβα της Ανδόρας αποφάσισε ότι η προσφυγή της Σεμένια δεν είχε εκδικαστεί σωστά, αν και η υπόθεση ήταν εναντίον της Ελβετικής Κυβέρνησης και όχι κατά της Παγκόσμιας Αθλητισμού, πράγμα που σημαίνει ότι δεν δεσμεύονται από την συγκεκριμένη απόφασή.
«Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι δεν είχαν παρασχεθεί στην προσφεύγουσα επαρκείς θεσμικές και διαδικαστικές εγγυήσεις στην Ελβετία για να της επιτραπεί η αποτελεσματική εξέταση των καταγγελιών της, ειδικά επειδή οι καταγγελίες της αφορούσαν τεκμηριωμένους και αξιόπιστους ισχυρισμούς διάκρισης ως αποτέλεσμα του αυξημένου επιπέδου τεστοστερόνης που προκάλεσε από διαφορές στην ανάπτυξη του φύλου», ανέφερε η ΕΣΔΑ.
«Ακολούθησε, ιδίως όσον αφορά τα υψηλά προσωπικά διακυβεύματα που εμπλέκονται στην προσφεύγουσα -δηλαδή η συμμετοχή σε αγώνες στίβου σε διεθνές επίπεδο και επομένως η άσκηση του επαγγέλματός της- ότι η Ελβετία είχε ξεπεράσει το στενό περιθώριο εκτίμησης που της παρέχεται στην παρούσα υπόθεση, που αφορούσε διακρίσεις λόγω φύλου και σεξουαλικών χαρακτηριστικών που απαιτούσαν «πολύ σοβαρούς λόγους» ως αιτιολόγηση.
«Το υψηλό διακύβευμα της υπόθεσης για τον αιτούντα και το στενό περιθώριο εκτίμησης που παρέχεται στο εναγόμενο κράτος θα έπρεπε να έχουν οδηγήσει σε ενδελεχή θεσμική και διαδικαστική επανεξέταση, αλλά ο αιτών δεν ήταν σε θέση να λάβει τέτοια επανεξέταση.
«Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι τα εσωτερικά ένδικα μέσα που διαθέτε ο αιτητρια δεν μπορούσαν να θεωρηθούν αποτελεσματικά στις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης».
Η ΕΣΔΑ δήλωσε ότι το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που καλύπτει τις διακρίσεις μαζί με το Άρθρο 8 για το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής έχουν παραβιαστεί, καθώς και το άρθρο 13 που καλύπτει το δικαίωμα σε αποτελεσματική ένδικη προστασία.
Ανέφερε ότι η απόφαση του CAS “δεν είχε εφαρμόσει τις διατάξεις της Σύμβασης και άφησε ανοιχτά σοβαρά ερωτήματα ως προς την εγκυρότητα των κανονισμών DSD”.
Κατά της απόφασης του Τμήματος μπορεί να ασκηθεί έφεση ενώπιον του Τμήματος Μείζονος Συνθέσεως του ΕΣΔΑ.
Η World Athletics υποστήριξε με συνέπεια ότι οι κανόνες της είναι νόμιμοι και απαραίτητοι για να διασφαλιστεί ότι οι αθλήτριες συμμετέχουν με δίκαιους και ίσους όρους και ο Πρόεδρος και μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής Sebastian Coe πέρυσι χτύπησε “κοινωνιολόγους δεύτερης κατηγορίας” που αμφισβήτησαν τη στάση της.
Το διοικητικό όργανο αναγνώρισε την απόφαση της ΕΣΔΑ, αλλά είπε ότι δεν σχεδιάζει να ειδοποιήσει τους κανονισμούς του σε αυτό το στάδιο.
«Είμαστε στην άποψη ότι οι κανονισμοί της DSD είναι ένα απαραίτητο, εύλογο και αναλογικό μέσο για την προστασία του θεμιτού ανταγωνισμού στη γυναικεία κατηγορία, όπως διαπίστωσαν το Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο και το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, μετά από λεπτομερή και εμπειρογνώμονα αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων, ” είπε.
«Η υπόθεση σχηματίστηκε κατά του κράτους της Ελβετίας και όχι κατά του Παγκόσμιου Στίβου.
«Θα επικοινωνήσουμε με την Ελβετική Κυβέρνηση για τα επόμενα βήματα και, δεδομένων των έντονων αντικρουόμενων απόψεων στην απόφαση, θα την ενθαρρύνουμε να ζητήσει την παραπομπή της υπόθεσης στο Τμήμα Μείζονος Συνθήκης του ECHR για τελική και οριστική απόφαση.
«Εν τω μεταξύ, οι ισχύοντες κανονισμοί DSD, που εγκρίθηκαν από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Στίβου τον Μάρτιο του 2023, θα παραμείνουν σε ισχύ».
Η Σεμένια υποστήριξε ότι οι κανόνες εισάγουν διακρίσεις και τα αντισυλληπτικά χάπια την έκαναν να αισθάνεται «διαρκώς άρρωστη».
Οι δικηγόροι της Schona Jolly και Claire McCann χαιρέτησαν τη σημερινή απόφαση του ΕΔΑΔ.
«Είμαστε απόλυτα χαρούμενοι για τον πελάτη μας», είπαν, όπως αναφέρει η The Guardian .
«Η Κάστερ δεν εγκατέλειψε ποτέ τον αγώνα της για να της επιτραπεί να αγωνιστεί και να τρέξει ελεύθερη.
«Η σημερινή κρίση είναι απόδειξη της ανθεκτικότητας και του θάρρους της.
«Αυτή η σημαντική προσωπική νίκη για εκείνη είναι επίσης μια ευρύτερη νίκη για ελίτ αθλητές σε όλο τον κόσμο.
«Σημαίνει ότι οι αθλητικοί φορείς σε όλο τον κόσμο πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουν ότι η νομοθεσία και οι κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα ισχύουν για τους αθλητές που ρυθμίζουν».
Σε μια άλλη περίπτωση υψηλού προφίλ, η Christine Mboma και η Beatrice Masilingi από τη Ναμίμπια έχασαν την ευκαιρία να αγωνιστούν στο αγώνισμα αποστάσεων 400 μέτρων γυναικών που προτιμούσαν στο Τόκιο 2020 λόγω των κανόνων του DSD.
Και οι δύο αγωνίστηκαν στα 200 μέτρα, με τον Mboma να κερδίζει ένα ασημένιο μετάλλιο και τον Masilingi να βρίσκεται στην έκτη θέση.
Περαιτέρω αλλαγές στον κανόνα που εισήχθησαν τον Μάρτιο, μειώνοντας την ποσότητα τεστοστερόνης στο αίμα που επιτρέπεται για αθλητές με DSD και επεκτείνοντας τις διατάξεις σε όλα τα αγωνίσματα στίβου, απέκλεισαν και τους δύο αθλητές από το φετινό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, που θα ανοίξει στη Βουδαπέστη στις 19 Αυγούστου.
Μια προσωρινή απόφαση επέτρεπε στους αθλητές που αγωνίζονταν σε προηγουμένως απεριόριστους αγώνες να αγωνιστούν εάν κατέστειλαν τα επίπεδα τεστοστερόνης κάτω από 2,5 nanomoles ανά λίτρο για τουλάχιστον έξι μήνες, αλλά αυτό άφησε ανεπαρκή χρόνο για τον Mboma ή τον Masilingi να συμμετάσχουν στην ουγγρική πρωτεύουσα.
