Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο εθελοντισμός είναι η ανιδιοτελής προσφορά προς την κοινωνία και τον συνάνθρωπο μας γενικότερα. Είναι ένας δυνατός θεσμός, μια ηθελημένη πράξη με στοιχεία αλληλεγγύης, σεβασμού και προσφοράς, που αναζητεί να συμβάλει στην προβολή και στην αντιμετώπιση κοινωνικών και άλλων προβλημάτων που συχνά αδυνατεί να καλύψει ο κρατικός μηχανισμός.
Στις μέρες μας ο εθελοντισμός εξελίχθηκε σε στάση ζωής, καθώς η επίδραση του δείχνει να είναι καταλυτική στην κοινωνία. Η επίδραση αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία εξαιτίας της αποδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους (μόνιμου δίαυλου επικοινωνίας μεταξύ κράτους και κοινωνίας) από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών αλλά και από την έλλειψη οράματος.
Ένας παράγοντας που μπορεί να βελτιώσει το κοινωνικό κράτος είναι η παιδεία, όπου στα σχολεία έχουν αναπτυχθεί και θεσμοθετηθεί δραστηριότητες οι οποίες προάγουν τον εθελοντισμό. Βέβαια, ακόμη χρειάζεται να γίνουν πολλά, θα μπορούσε να υπάρχει μάθημα ή ενότητα αποκλειστικά για τον εθελοντισμό, όπου το επιστημονικό υπόβαθρο θα έχει ως απώτερο σκοπό οι μαθητές να αποκτήσουν επίγνωση της ευθύνης και της υποχρέωσης για την ενεργό συμμετοχή τους, στις κοινωνικές και πολιτιστικές διαδικασίες. Δηλαδή, οι μαθητές θα μπορούσαν να εντρυφήσουν στη σημασία και τα χαρακτηριστικά του εθελοντισμού και πρακτικά να μπορούσαν να σχεδιάσουν σχετικές δράσεις που αφορούν το σχολείο, το δήμο ή και την κοινότητα τους.
Σε αυτή τη διαδικασία θα είναι καλύτερα επίσης να υπάρχει μια ισότιμη συμμετοχή και συνεργασία των μαθητών με τους διάφορους φορείς κατά την έρευνα για τις πιθανές δράσεις που μπορούν να αναπτυχθούν και την ανάληψη ανάλογων πρωτοβουλιών.
Ένα άλλο εργαλείο που μπορεί να συμβάλει πρακτικά στην ανάπτυξη του εθελοντισμού είναι ο Αθλητισμός.
Ο αθλητισμός, στην ιστορική του διαδρομή από το παρελθόν ως τις μέρες μας, συνιστά ένα μοναδικό κοινωνικό φαινόμενο, είτε ως απλή δραστηριότητα, είτε ως δραστηριότητα με οικονομική διάσταση. Κατά την αρχαιότητα θεωρείτο τόσο εκπαιδευτικό μέσο για την ηθική και πολιτική ανάπτυξη του ανθρώπου, όσο και πρεσβευτής αξίων (ισότητας, δικαιοσύνης και σεβασμού). Ως γνωστόν ο αθλητισμός προωθεί τις αξίες της συνεργασίας ,της αλληλεγγύης και τις προσφοράς ,οι οποίες είναι θεμελιώδεις για τον εθελοντισμό.
Σήμερα, το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του αθλητισμού, μαρτυρείται και από το γεγονός ότι αποτελεί βασική πολιτική στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σημασία αυτή διαφαίνεται από την δημοσίευση το 2007 της “Λευκής Βίβλου για τον Αθλητισμό” από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. (Διαθέσιμη στο σύνδεσμο).
Όπως αναφέρεται στην Λευκή Βίβλο“ Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν αναγνωρίσει τον ιδιαίτερο ρόλο του αθλητισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία, βάσει δομών που στηρίζονται στον εθελοντισμό, όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, την κοινωνική ενσωμάτωση και τον πολιτισμό. ”
Ταυτόχρονα ο αθλητισμός δημιουργεί ευκαιρίες για εθελοντισμό, αφού η διοργάνωση και η επιτυχία των μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων (όπως οι Ολυμπιακοί αγώνες) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους εθελοντές και την ανιδιοτελή προσφορά τους. Επιπλέον τα Διοικητικά Συμβούλια μιας σειράς αθλητικών οργανισμών και φορέων όπως οι διάφορες εθνικές ομοσπονδίες και τα αθλητικά σωματεία απαρτίζονται σχεδόν αποκλειστικά από εθελοντές.
Δεν θα ήταν υπερβολικό να ισχυριστούμε ότι χωρίς τους εθελοντές το οικοδόμημα του αθλητισμού δεν θα μπορούσε από μόνο του να σταθεί.
Από την άλλη μεριά είναι χρήσιμο για χάρη των όποιων προβληματισμών να επισημανθεί πως ο αθλητισμός έχει πάρει οικονομικές, πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις. Η μεγάλη προβολή των αθλητικών γεγονότων, συνέβαλε στην παγκοσμιοποίηση του, κάνοντάς τον, ως το ένα και μοναδικό μέσο για την σύσφιξη των διεθνών σχέσεων και την αύξηση του ενδιαφέροντος των ανθρώπων για αυτόν.
Λέγοντας τα αυτά προκύπτει όμως ένα βασικό ερώτημα, κατά πόσο οι δύο αυτοί θεσμοί, εθελοντισμός και αθλητισμός, συνάδουν πρακτικά ή εάν ο παγκόσμιος ελίτ αθλητισμός αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ηθική αξία του εθελοντισμού.
Θα ήθελα όμως να κλείσουμε αισιόδοξα, ο αθλητισμός, όταν αξιοποιείται σωστά, φέρνει τους ανθρώπους “κοντά”. Τρανταχτό παράδειγμα ο αριστουργηματικός τρόπος με τον οποίον ο Νέλσον Μαντέλα χρησιμοποίησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του ράγκμπι το 1994, για να ενώσει την κατακερματισμένη από τις φυλετικές διακρίσεις χώρα του!
Δρ Κυριακή Μακρή
Αθλητικό Κέντρο Πανεπιστημίου Κύπρου
Η Κυριακή Μακρή είναι κάτοχος διδακτορικού(PhD) από την Εθνική Αθλητική Ακαδημία Vasil Lefksi με ειδίκευση στη Θεωρία και την Μεθοδολογία της Αθλητικής Επιστήμης. Έχει βασικές σπουδές στην ίδια σχολή, στον κλάδο της Φυσικής Αγωγής καθώς επίσης μεταπτυχιακό τίτλο στην Αθλητική Διοίκηση.
Έχει δημοσιεύσει επιλεγμένες εργασίας σε διεθνές ερευνητικό περιοδικό που συμβάλει στην ανάπτυξη της αθλητικής επιστήμης καθώς επίσης έχει συνεργαστεί με το τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου στα πλαίσια ενός Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος με θέμα Φυσική Αγωγή και Φυσική Δραστηριότητα στην Προσχολική ηλικία.
Από το 2006 εργάζεται ως Λειτουργός Αθλητισμού στο Αθλητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου καθώς και Ειδικός Επιστήμονας στο μάθημα της αεροβικής γυμναστικής από το 2008.Έχει διδάξει επίσης ως επισκέπτρια στην Εθνική Αθλητική Ακαδημία της Σόφιας/Βουλγαρία στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus.
Είναι μέλος και ταμίας του Διοικητικού Συμβουλίου του ΑΠΟΚ (Αθλητικός Πανεπιστημιακός Όμιλος Κύπρου)από το 2012 καθώς και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης-ΚΟΠΕ από το 2014 μέχρι και σήμερα
