Η ενόργανη γυμναστική είναι ένα Ολυμπιακό άθλημα που περιλαμβάνει γυμναστικές ακροβατικές ασκήσεις αλλά και στοιχεία χορού με τη χρήση οργάνων.
Σε αγωνιστικό επίπεδο τα όργανα της ενόργανης γυμναστικής για τις γυναίκες είναι: άλμα , ασύμμετρο δίζυγο, δοκός και έδαφος (υπό τη συνοδεία μουσικής) ενώ για τους άνδρες είναι: έδαφος (χωρίς μουσική), πλάγιος ίππος, κρίκοι, άλμα ,δίζυγο και μονόζυγο.
Τα όργανα της ενόργανης γυμναστικής δεν θεωρούνται απαραίτητα κατά τα πρώτα στάδια της ενασχόλησης του παιδιού με το άθλημα, απαιτούνται μόνο βοηθητικά όργανα όπως στρώματα, τραμπολίνο, πάγκους και βατήρα. Με τη ενόργανη γυμναστική τα παιδιά καλλιεργούν όλες τις φυσικές του ικανότητες όπως ταχύτητα, δύναμη, ευλυγισία, μυϊκή συναρμογή, καθώς επίσης την χάρη και τη χορευτικότητα στις γυναίκες.
Τα παιδιά γνωρίζουν το σώμα τους, μαθαίνουν να το ελέγχουν και να απολαμβάνουν την κίνηση που προέρχεται από βιωμένες δραστηριότητες της καθημερινότητας τους. Αντιλαμβάνονται το χώρο και το σώμα τους σε αυτόν, αποκτούν και αναπτύσσουν ισορροπία και δύναμη, ενισχύουν και αναπτύσσουν την ευλυγισία τους.
Με την αναγνώριση ταλέντου από τους έμπειρους προπονητές της ενόργανης γυμναστικής, γίνεται προώθηση του παιδιού στον πρωταθλητισμού από την ηλικία των 5-6 ετών όπου αρχίζει πλέον να συμμετέχει σε πρωταθλήματα της ομοσπονδίας γυμναστικής ανά κατηγορία. Οι κατηγορίες στις οποίες αγωνίζονται τα παιδιά αρχίζοντας από την πιο μικρή ηλικιακά είναι οι ακόλουθες:
- Ελπίδες
- Παμπαίδες/Παγκορασίδες
- Παίδες/Κορασίδες
- Έφηβοι/Νεάνιδες
- Άνδρες/Γυναικες
Για το άθλημα της ενόργανης γυμναστικής απαιτούνται πολλές ώρες σκληρής προπόνησης όπως επίσης και η σωστή ισορροπημένη διατροφή, η οποία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην γενικότερη υγεία και ευεξία των αθλητών.
Οι επιστήμονες σήμερα και οι ειδικοί του αθλήματος πιστεύουν ότι το άθλημα αποτελεί κατά κάποιο τρόπο θεμέλιο για την φυσική ανάπτυξη του ανθρώπου όπως: Ανάπτυξη του συντονισμού, βελτίωση της ευελιξίας, οικοδόμηση της δύναμης και της πρόληψης, ισορροπία, βάση για την ενασχόληση με άλλα αθλήματα όπως τις πολεμικές τέχνες, κολύμβηση, στίβο, καταδύσεις και χορό.
Η γυμναστική όπως και άλλα σπορ δίνει την ευκαιρία για κατανόηση της ομαδικής εργασίας, φίλαθλο πνεύμα, δίκαιο παιχνίδι, και ούτω καθ’ εξής. Επειδή ως άθλημα απαιτεί δυσκολία στην εφαρμογή του, ο χρόνος εκμάθησης είναι μακροχρόνιος όταν συγκρίνεται με άλλο άθλημα. Η μεγάλη χρονική περίοδος που απαιτεί ο προγραμματισμός για την επιτυχία των κυριότερων θεμελιωδών δεξιοτήτων απαιτεί την υπομονή, την αφοσίωση, την επιμονή. Έτσι, η γυμναστική βοηθά τους ανθρώπους να μάθουν να εργάζονται σκληρά για στόχους που χρειάζονται πολλά χρόνια για να επιτευχθούν. Οι πιο επιτυχημένοι αθλητές και αθλήτριες φαίνεται να ακολουθούν την επιτυχία παρά να αποφεύγουν την αποτυχία.
Η πετυχημένη συμμετοχή στον αθλητισμό, ιδιαίτερα στη γυμναστική, όχι μόνο απαιτεί πολλές ιδιότητες αλλά και παράγει πολλά γνωρίσματα. Ο αυτοσεβασμός είναι ένα τέτοιο γνώρισμα. Η γυμναστική προωθεί τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθηση. Οι προπονητές διδάσκουν τους τρόπους συμπεριφοράς και το σεβασμό. Οι προπονητές διδάσκουν κάτι παραπάνω από γυμναστική, διδάσκουν τα μαθήματα όλης της ζωής.
Οι μελέτες η μία πίσω από την άλλη επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν στον αθλητισμό συμπεριλαμβανομένης της γυμναστικής, είναι πιθανότερο να αποφύγουν τις ναρκωτικές ουσίες, να επιτυγχάνουν ψηλά αποτελέσματα στις σχολικές επιδόσεις, να έχουν το μεγαλύτερο αυτοσεβασμό, και να ζήσουν ένας υγιέστερο τρόπο ζωής. Τα παιδιά που συμμετέχουν στη γυμναστική δεν μαθαίνουν μόνον μηχανικά, αλλά αναπτύσσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, την εμμονή, την πειθαρχία, την υποχρέωση, το χιούμορ, την προοπτική, την ομαδική εργασία, και την ηγεσία.
Επιμέλεια άρθρου
Ελπίδα Μιχαήλ
Προπονήτρια και κριτής Ενόργανης Γυμναστικής/ Εργοφυσιολόγος
- Πτυχιούχος Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
- MSc Exercise Physiology – Liverpool John Moores University, UK
- PhD candidate Sports and Exercise Sciences – University of Birmingham, UK
