Η 11η Ολυμπιακή Σύνοδος Κορυφής που συνεδρίασε στις 9 Δεκεμβρίου 2022 , αποτελούμενη από τους ηγέτες όλων των ενδιαφερομένων ομάδων του Ολυμπιακού Κινήματος, είχε ζητήσει από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) να διερευνήσει έναν δρόμο για τους αθλητές με ρωσικό ή λευκορωσικό διαβατήριο να επιστρέψουν στις διεθνείς αγώνες ως μεμονωμένοι ουδέτεροι αθλητές. Μετά από περίοδο διαβούλευσης τεσσάρων μηνών, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΔΟΕ (ΕΒ) συζήτησε αυτό το αίτημα.
Η EB επαναλαμβάνει ότι η συμμετοχή αθλητών με ρωσικό ή λευκορωσικό διαβατήριο στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 δεν εξετάστηκε ούτε στις διαβουλεύσεις ούτε στις συζητήσεις της σήμερα. Η ΔΟΕ επιφυλάσσεται ρητώς του δικαιώματος να αποφασίσει για τη συμμετοχή τους την κατάλληλη στιγμή, ακόμη και αν θεωρηθεί ότι έχουν προκριθεί σύμφωνα με τα κριτήρια πρόκρισης που ορίζονται από τις αντίστοιχες Διεθνείς Ομοσπονδίες (ΔΟΕ).
Μετά από αίτημα της Ολυμπιακής Συνόδου, πραγματοποιήθηκαν εκτενείς διαβουλεύσεις και συζητήσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του Ολυμπιακού Κινήματος: τα Μέλη της ΔΟΕ, τις Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές (ΕΟΕ), τις ΕΟ και το παγκόσμιο δίκτυο εκπροσώπων των αθλητών. Η EB της ΔΟΕ εξέδωσε επίσης μια δήλωση στις 25 Ιανουαρίου 2023, με τίτλο: Δήλωση αλληλεγγύης προς την Ουκρανία, κυρώσεις κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας και το καθεστώς των αθλητών από αυτές τις χώρες .
Κατά τη διάρκεια αυτών των διαβουλεύσεων, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς του Ολυμπιακού Κινήματος επανέλαβαν για άλλη μια φορά την υποστήριξή τους στο κάλεσμα της ΔΟΕ για ειρήνη. Το Ολυμπιακό Κίνημα συνεχίζει να συνεισφέρει σε κάθε προσπάθεια οικοδόμησης της ειρήνης. Αισθάνεται βαθιά τον ουκρανικό λαό και την ουκρανική Ολυμπιακή κοινότητα, της οποίας ο πόνος και η ταλαιπωρία είναι πέρα από κάθε φαντασία.
Τονίστηκε επίσης ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν μπορούν να αποτρέψουν πολέμους και συγκρούσεις. Ούτε μπορούν να αντιμετωπίσουν όλες τις πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις στον κόσμο μας. Αυτή είναι η σφαίρα της πολιτικής. Αλλά οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για έναν κόσμο όπου όλοι σέβονται τους ίδιους κανόνες και ο ένας τον άλλον. Μπορούν να μας εμπνεύσουν να λύσουμε προβλήματα χτίζοντας γέφυρες, οδηγώντας σε καλύτερη κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Μπορούν να ανοίξουν την πόρτα στο διάλογο και την οικοδόμηση της ειρήνης με τρόπους που δεν το κάνουν ο αποκλεισμός και ο διχασμός.
Επιβεβαιώθηκε η αλληλεγγύη με τους Ουκρανούς αθλητές
Η EB της ΔΟΕ επιβεβαιώνει σήμερα τη σταθερή δέσμευση ολόκληρου του Ολυμπιακού Κινήματος να βοηθήσει τους Ουκρανούς αθλητές με κάθε δυνατό τρόπο, προκειμένου να δουν μια ισχυρή ομάδα από την Εθνική Ολυμπιακή Επιτροπή της Ουκρανίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 και στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες Milano Cortina 2026 Για να το πετύχει αυτό, η ΔΟΕ τριπλασίασε το Ταμείο Αλληλεγγύης για την NOC της Ουκρανίας σε 7,5 εκατομμύρια USD.
Τουλάχιστον 3.000 Ουκρανοί αθλητές και άλλα μέλη της Ολυμπιακής κοινότητας της Ουκρανίας έχουν επωφεληθεί από το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΔΟΕ μέσω της NOC της Ουκρανίας τους τελευταίους 12 μήνες και από την άμεση βοήθεια από άλλους ενδιαφερόμενους φορείς του Ολυμπιακού Κινήματος, συμπεριλαμβανομένων των IF και των NOC. Αυτές οι προσπάθειες έλαβαν τη μορφή οικονομικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι Ουκρανοί αθλητές μπορούν να συνεχίσουν να προπονούνται και να συμμετέχουν σε αγώνες παρέχοντας ταξιδιωτική υποστήριξη, προπονητικές εγκαταστάσεις, καταλύματα, εξοπλισμό και στολές, μεταξύ άλλων.
Οι κυρώσεις κατά των κυβερνήσεων της Ρωσίας και της Λευκορωσίας πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ
Η EB της ΔΟΕ επαναλαμβάνει σήμερα την καταδίκη της για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της Ολυμπιακής Εκεχειρίας που ίσχυε τότε, και του Ολυμπιακού Χάρτη. Για το λόγο αυτό, η ΔΟΕ έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στα κράτη και τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, που είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για αυτόν τον πόλεμο, με τρόπο άνευ προηγουμένου. Ειδικότερα, η ΔΟΕ συνέστησε:
- Δεν διοργανώνονται διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις στη Ρωσία και τη Λευκορωσία·
2. Καμία σημαία, ύμνοι ή άλλα εθνικά σύμβολα δεν πρέπει να επιδεικνύονται σε καμία διεθνή αθλητική εκδήλωση. και
3. Κανένας κυβερνητικός ή κρατικός αξιωματούχος δεν πρέπει να είναι διαπιστευμένος ή να προσκαλείται σε οποιεσδήποτε διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις.
Αυτές οι κυρώσεις τέθηκαν σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2022 και στη συνέχεια ενισχύθηκαν και επιβεβαιώθηκαν από την Ολυμπιακή Σύνοδο Κορυφής στις 9 Δεκεμβρίου 2022. Η EB της ΔΟΕ υπογραμμίζει σήμερα ότι παραμένουν σταθερά σε ισχύ.
Πολιτικές παρεμβάσεις στον αθλητισμό
Στην πιο πρόσφατη σειρά διαβουλεύσεων, τα ενδιαφερόμενα μέρη του Ολυμπιακού Κινήματος επανέλαβαν την κατηγορηματική τους απόρριψη οποιασδήποτε πολιτικής παρέμβασης στην αυτόνομη εξουσία των αθλητικών οργανώσεων να αποφασίζουν για τη συμμετοχή στους αγώνες τους. Αυτή η ξεκάθαρη και έντονη αντίδραση στην πολιτική παρέμβαση θεωρήθηκε απαραίτητη, γιατί αν οι κυβερνήσεις αναλάμβαναν τις αποφάσεις σχετικά με το ποιοι αθλητές μπορούν να λάβουν μέρος σε ποιους αγώνες, θα ήταν το τέλος του παγκόσμιου αθλητισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα.
Οι αθλητικές οργανώσεις πρέπει να έχουν την αποκλειστική ευθύνη να αποφασίζουν ποιοι αθλητές μπορούν να λάβουν μέρος σε διεθνείς αγώνες με βάση τις αθλητικές τους ικανότητες και όχι για πολιτικούς λόγους ή λόγω των διαβατηρίων τους.
Σε όλες τις συζητήσεις, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στις απόψεις της ουκρανικής αθλητικής κοινότητας. Εξετάστηκαν επίσης οι άλλες 70 συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις και πόλεμοι σε όλο τον κόσμο (πηγή: Crisis Group, CrisisWatch Database), συμπεριλαμβανομένων των καταστάσεων στη Μέση Ανατολή, στο Κέρας της Αφρικής και στο νότιο Καύκασο. Σημειώθηκε ότι οι ΕΟΕ στις περιοχές που επηρεάστηκαν από αυτές τις ένοπλες συγκρούσεις και πολέμους ακολουθούν τις αρχές του Ολυμπιακού Χάρτη. Δεν ζητούν τον αποκλεισμό αθλητών από το άλλο μέρος στην ένοπλη σύγκρουση ή τον πόλεμο και επιτρέπουν στους αθλητές τους να αγωνίζονται σε διεθνείς αθλητικούς αγώνες χωρίς περιορισμούς.
Θεωρήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Οι ενδιαφερόμενοι φορείς του Ολυμπιακού Κινήματος θεώρησαν επίσης την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα προστατευτικά μέτρα για αθλητές και αξιωματούχους με ρωσικό ή λευκορωσικό διαβατήριο που ισχύουν επί του παρόντος, ιδίως στο πλαίσιο της έγκρισης του ψηφίσματος «Ο αθλητισμός ως παράγοντας αειφόρου ανάπτυξης» ( Α /77L.28)από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών την 1η Δεκεμβρίου 2022. Αυτό το ψήφισμα αναγνωρίζει ότι «οι μεγάλες διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις πρέπει να διοργανώνονται στο πνεύμα της ειρήνης, της αμοιβαίας κατανόησης και της διεθνούς συνεργασίας, της φιλίας και της ανεκτικότητας και χωρίς κανενός είδους διακρίσεις, και ότι η ενοποίηση και ο συμβιβαστικός χαρακτήρας τέτοιων γεγονότων θα πρέπει να γίνεται σεβαστός». Αναγνωρίζει επίσης ρητά: «τον Ολυμπιακό Χάρτη και ότι κάθε μορφή διάκρισης είναι ασυμβίβαστη με το να ανήκεις στο Ολυμπιακό Κίνημα». Εγκρίθηκε με συναίνεση από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.
Πιο πρόσφατα, οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσαν περαιτέρω ότι οι κυρώσεις δεν μπορούν να βασίζονται αποκλειστικά σε άτομο που διαθέτει διαβατήριο από ένα συγκεκριμένο έθνος, ούτε μπορούν να εφαρμόζονται απλώς βάσει της υπαγωγής.
Επιπλέον, λήφθηκε επίσης υπόψη το επείγον αίτημα που εξέφρασε ο Ειδικός Εισηγητής στον τομέα των πολιτιστικών δικαιωμάτων και ο Ειδικός Εισηγητής για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, τις φυλετικές διακρίσεις, την ξενοφοβία και τη σχετική μισαλλοδοξία του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Είπαν την 1η Φεβρουαρίου 2023 : «Εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ επαίνεσαν σήμερα τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή για το ενδεχόμενο να επιτρέψει σε μεμονωμένους αθλητές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να συμμετέχουν σε διεθνείς αθλητικούς αγώνες ως ουδέτεροι αθλητές. Προτρέπουμε τη ΔΟΕ να λάβει μια απόφαση προς αυτή την κατεύθυνση και να προχωρήσει παραπέρα, διασφαλίζοντας τη μη διάκριση οποιουδήποτε αθλητή με βάση την εθνικότητά του».
Η Ειδική Εισηγήτρια στον τομέα των πολιτιστικών δικαιωμάτων συμμετείχε επίσης στη συνεδρίαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΔΟΕ στις 16 και 17 Μαρτίου 2023 και μίλησε με τους εκπροσώπους των αθλητών στο κάλεσμά τους στις 24 Μαρτίου 2023. Μίλησε επίσης στα μέλη της ΔΟΕ, στις NOC και των ΕΦ στις κλήσεις διαβούλευσης. Στις παρατηρήσεις της εξέτασε τα νομικά επιχειρήματα που παρείχαν οι NOC της Ουκρανίας και της Γερμανίας. Βρείτε εδώ την απομαγνητοφώνηση της εισαγωγής των παρατηρήσεών της .
Η ΔΟΕ πρέπει να βασίζεται στην εξουσία του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος διορίζεται από τον ΟΗΕ «για να ευαισθητοποιήσει… να επιστήσει την προσοχή των κυβερνήσεων και άλλων σε υποτιθέμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων… να ζητήσει να αποτραπούν, να σταματήσουν, να διερευνηθούν οι παραβιάσεις ή ότι λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα». Αυτό ακριβώς έκανε ο Ειδικός Εισηγητής.
Διεθνείς αθλητικοί αγώνες
Κατά τις διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς του Ολυμπιακού Κινήματος, οι οποίες διήρκεσαν σε διάστημα τεσσάρων μηνών, η συντριπτική πλειονότητα των ενδιαφερομένων ήταν σαφές ότι επιθυμούσαν να ανοίξει ένας δρόμος για τους αγώνες υπό την αποκλειστική τους εξουσία. Ζήτησαν συστάσεις από τη ΔΟΕ προκειμένου να εναρμονίσουν την προσέγγισή τους, σε περίπτωση που αποφασίσουν να δεχθούν αθλητές με ρωσικό ή Λευκορωσικό διαβατήριο στους αγώνες τους. Η ΔΟΕ συνιστά ανεπιφύλακτα τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης μόνο με την προϋπόθεση ότι μπορεί να ανακληθεί κατά την κρίση της ενδιαφερόμενης ΕΠΕΥ.
Μετά από αυτό το αίτημα, η EB της ΔΟΕ εκδίδει σήμερα στις IF και στους διεθνείς διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων τις ακόλουθες συστάσεις:
- Αθλητές με Ρωσικό ή Λευκορωσικό διαβατήριο πρέπει να αγωνίζονται μόνο ως Μεμονωμένοι Ουδέτεροι Αθλητές.
- Ομάδες αθλητών με ρωσικό ή Λευκορωσικό διαβατήριο δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη.
- Οι αθλητές που υποστηρίζουν ενεργά τον πόλεμο δεν μπορούν να αγωνιστούν. Δεν μπορεί να μπει προσωπικό υποστήριξης που υποστηρίζει ενεργά τον πόλεμο.
- Οι αθλητές που είναι συμβεβλημένοι με τις ρωσικές ή λευκορωσικές στρατιωτικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας δεν μπορούν να αγωνιστούν. Δεν επιτρέπεται η είσοδος προσωπικού υποστήριξης με συμβόλαιο με τις ρωσικές ή λευκορωσικές στρατιωτικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας.
- Οποιοσδήποτε τέτοιος Ατομικός Ουδέτερος Αθλητής, όπως όλοι οι άλλοι συμμετέχοντες αθλητές, πρέπει να πληροί όλες τις απαιτήσεις αντιντόπινγκ που ισχύουν γι ‘αυτούς και ιδιαίτερα αυτές που ορίζονται στους κανόνες αντιντόπινγκ των IF.
- Οι κυρώσεις κατά των υπευθύνων του πολέμου, των κρατών και κυβερνήσεων της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ:
- Δεν υπάρχουν διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται ή υποστηρίζονται από IF ή NOC στη Ρωσία ή τη Λευκορωσία.
- Καμία σημαία, ύμνος, χρώματα ή οποιαδήποτε άλλη ταυτότητα αυτών των χωρών δεν εμφανίζεται σε καμία αθλητική εκδήλωση ή συνάντηση, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του χώρου.
- Κανένας κυβερνητικός ή κρατικός αξιωματούχος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας δεν μπορεί να προσκληθεί ή να διαπιστευθεί για οποιαδήποτε διεθνή αθλητική εκδήλωση ή συνάντηση.
Καμία απόφαση για συμμετοχή στο Παρίσι 2024 ή στο Milano Cortina 2026
Η EB της ΔΟΕ επιβεβαίωσε ότι αυτές οι συστάσεις δεν αφορούν τη συμμετοχή αθλητών και του προσωπικού υποστήριξής τους με ρωσικό ή Λευκορωσικό διαβατήριο στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 ή Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες Milano Cortina 2026. Η ΔΟΕ θα λάβει αυτήν την απόφαση την κατάλληλη στιγμή. κατά την απόλυτη διακριτική της ευχέρεια και χωρίς να δεσμεύεται από τα αποτελέσματα προηγούμενων Ολυμπιακών προκριματικών αγώνων.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής των προαναφερόμενων εξαιρέσεων από τις ΕΟ, η ΔΟΕ θα παρακολουθεί στενά την πλήρη εφαρμογή αυτών των συστάσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας παρακολούθησης θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα στην απόφαση της ΔΟΕ σχετικά με τη συμμετοχή αθλητών με ρωσικό ή λευκορωσικό διαβατήριο στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 και Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες Milano Cortina 2026.
